Những điểm mới trong thực hiện Luật bầu cử:
1. Việc xác định khu vực bỏ phiếu: Cấp xã quyết định và báo cáo cấp tỉnh
UBND cấp xã có thẩm quyền quyết định việc xác định khu vực bỏ phiếu và báo cáo UBND cấp tỉnh. Trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh điều chỉnh việc xác định khu vực bỏ phiếu. Nội dung này được quy định tại khoản 4 Điều 11 Luật Bầu cử nhằm rút ngắn quy trình thực hiện đồng thời thể hiện sự phân cấp, phân quyền rõ hơn.
2. Tăng số lượng thành viên của các tổ chức phụ trách bầu cử khi không còn tổ chức bầu cử cấp huyện
Để bảo đảm hiệu quả công tác bầu cử, số lượng thành viên của các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương được tăng lên đáng kể.
Cụ thể: Ủy ban bầu cử ở tỉnh là 23-37 thành viên; Ủy ban bầu cử ở xã là 9-17 thành viên; Ban bầu cử đại biểu Quốc hội là 9-17 thành viên; Ban bầu cử HĐND cấp tỉnh là 11-15 thành viên; Ban bầu cử HĐND cấp xã là 9-15 thành viên.
3. Điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử
Cụ thể, thời gian từ khi kết thúc việc nộp hồ sơ ứng cử đến ngày bầu cử được rút ngắn từ 70 ngày xuống còn 42 ngày. Theo đó. các mốc thời gian trong hiệp thương, công bố danh sách người ứng cử, giải quyết khiếu nại… đều được rút ngắn tương ứng nhằm đảm bảo tính đồng bộ và phù hợp với thực tiễn triển khai.
Các mốc thời gian quan trọng được điều chỉnh như sau:
+ Thời gian tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ hai được tổ chức chậm nhất là 40 ngày trước ngày bầu cử (trước kia là 65 ngày);
+ Thời gian tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ ba được tổ chức chậm nhất là 23 ngày trước ngày bầu cử (trước kia là 35 ngày).
+ Thời hạn công bố danh sách ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu được Ủy ban bầu cử cấp tỉnh công bố, niêm yết chậm nhất là 16 ngày trước ngày bầu cử (trước kia là 20 ngày).
Thời gian tiến hành bầu cử thêm, bầu cử lại chậm nhất là 7 ngày sau ngày bầu cử (trước kia là 15 ngày); thời hạn công bố kết quả bầu cử, danh sách trúng cử đại biểu Quốc hội là chậm nhất 10 ngày sau bầu cử (trước kia là 20 ngày); thời gian tiếp nhận khiếu nại về kết quả bầu cử chậm nhất là 03 ngày kể từ khi công bố kết quả bầu cử (trước kia là 05 ngày) và thời gian xem xét giải quyết khiếu nại về kết quả bầu cử chậm nhất là 07 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại đối với cả kết quả bầu cử đại biểu Quốc hội và kết quả bầu cử đại biểu HĐND (trước kia là 30 ngày đối với kết quả bầu cử đại biểu Quốc hội và 20 ngày đối với kết quả bầu cử đại biểu HĐND).
Cuộc bầu cử Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031 là cuộc bầu cử đầu tiên thực hiện Luật Bầu cử sau khi được sửa đổi, bổ sung. Đây vừa là sự kiện chính trị trọng đại, vừa là dịp để kiểm nghiệm, đánh giá toàn diện những quy định mới. Thông qua hoạt động dân chủ đặc thù này, hiệu quả của công cuộc tinh gọn bộ máy, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin sẽ được thể hiện rõ nét, góp phần hiện đại hóa quy trình bầu cử, bảo đảm công khai, minh bạch và thuận tiện hơn cho cử tri.
